ว. ขาดแสงสว่าง เช่น เดือนมืด, มีแสงสว่างน้อย เช่น ไม่ควรอ่านหนังสือในที่มืด เพราะจะทำให้เสียสายตา, โดยปริยายหมายความว่า เหลือรู้เหลือเห็น เช่น มือมืด. น. เวลาใกล้ฟ้าสาง เช่น ตื่นแต่มืด: ค่ำ เช่น มืดแล้วทำไมไม่เปิดไฟ. มืดครึ้ม ว. มีแสงสว่างน้อยเพราะมีเมฆมากคล้ายจะมีฝนตก เช่น ท้องฟ้ามืดครึ้ม. มืดค่ำน. เวลาพลบคํ่าขมุกขมัว เช่น มืดค่ำแล้วเข้าบ้านเสียที. มืดตึดตื๋อ, มืดตึ๊ดตื๋อ ว. มืดมากจนมองไม่เห็นแสงสว่าง เช่น ในถ้ำมืดตึ๊ดตื๋อ, มืดตื้อ หรือ มืดตื๋อ ก็ว่า. มืดตื้อ, มืดตื๋อ ว. มืดมากจนมองไม่เห็นแสงสว่าง เช่น ในห้องนี้มืดตื้ออย่างกับเข้าถ้ำ. มืดแปดด้าน ก. นึกไม่เห็น, คิดไม่ออก, จนปัญญาไม่รู้จะหาทางออกได้อย่างไร, เช่น ตอนนี้รู้สึกมืดแปดด้านไปหมด. มืดฟ้ามัวดิน ว. มีจำนวนมากมาย เช่น มีประชาชนมาร่วมงานมืดฟ้ามัวดิน. มืดมน ว. มืดมัว, มืดมาก, มืดจนมองไม่เห็นทาง, มักใช้เข้าคู่กับคำ อนธการ เป็น มืดมนอนธการ. มืดมัว ว. มีแสงสว่างน้อย เช่น อากาศมืดมัว, ไม่แจ่มใส เช่น หูตามืดมัว. มืดหน้า ว. มีอาการเวียนหัวเห็นอะไรพร่าไปหมด เช่น อากาศร้อนมากจนรู้สึกมืดหน้า.