น. สิ่งที่มีลักษณะเป็นเส้นเป็นแนวยาว เช่น สายสร้อย สายไฟฟ้า สายรุ้ง สายนาฬิกา สายเข็มขัด, ทาง, เส้นทาง, เช่น รถไฟสายเหนือ รถไฟสายใต้, โดยปริยายหมายถึงสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น สายการบิน สายการเดินเรือ สายงาน: ญาติที่สืบมาจากต้นวงศ์หรือต้นสกุลเดียวกัน แล้วแยกเป็นสกุลย่อยออกไป: ผู้เข้าไปสืบความลับหรือความเคลื่อนไหวเป็นต้นของอีกฝ่ายหนึ่ง เช่น ระวังคนใช้เป็นสายให้โจร: ลักษณนามเรียกสิ่งที่เป็นแนวหรือเส้นยาว ว่า สาย เช่น สายสะพาย ๒ สาย ทาง ๓ สาย. สายกระได น. เชือกถักที่ผูกเหนือจอมแห ใช้สาวดึงแหกลับ. สายง่อง น. สายโยงใต้คางม้าไม่ให้เงย. สายใจ น. กระแสแห่งความรักและความผูกพัน, เรียกผู้ที่เป็นที่รักดังดวงใจ. สายชนวน น. กระดาษห่อดินปืนม้วนเป็นเส้น ใช้จุดให้ไฟลุกแล่นเข้าไปติดดินระเบิด. สายดำ น. แถบผ้าสีดำที่แสดงว่าผู้ที่ได้รับมีความสามารถระดับสูงสุดในการเล่นยูโด ใช้คาดเอว. สายดิ่ง น. เชือกที่ปลายด้านหนึ่งผูกติดกับลูกดิ่งสำหรับใช้วัดความลึกของน้ำ ตรวจสอบเสาหรือกำแพงเป็นต้นว่าตั้งตรงหรือไม่, เชือกที่ผูกตะกั่วหรือเหล็กเป็นต้นเป็นคู่สกัดหัวท้ายดอกจำปาของว่าวจุฬา. สายดิน น. สายตัวนำไฟฟ้าที่ต่อกับจุดใด ๆ ในวงจรไฟฟ้าให้เชื่อมกับพื้นโลก โดยประสงค์ให้จุดนั้น ๆ มีศักย์ไฟฟ้าเท่ากับศักย์ไฟฟ้าของโลก. สายตรวจ น. เรียกผู้ตรวจผู้ดูแลความสงบเรียบร้อยหรือความถูกระเบียบเป็นย่าน ๆ ไป เช่น สายตรวจสรรพสามิต ตำรวจสายตรวจ. สายตะพาย น. เชือกที่ร้อยจมูกวัวควาย. สายตัว น. เนื้อตัว เช่น ทำงานสายตัวแทบขาด. สายตัวแทบขาด {สำ} ว. เหน็ดเหนื่อยเพราะทำงานหนักแทบไม่ได้พักผ่อน เช่น เพราะสามีตาย ภรรยาจึงต้องทำงานสายตัวแทบขาดเพื่อเลี้ยงลูก ๕ คน. สายทิ้ง น. สายที่ห้อยโยงกับนาฬิกาพกหรือกำไลเป็นต้น. สายธุรำ, สายธุหรำน. สายเครื่องหมายวรรณะพราหมณ์ กษัตริย์ และแพศย์ สวมจากไหล่ซ้ายเฉียงลงไปทางขวา, ยัชโญปวีต หรือ สายมงคล ก็เรียก. สายน้ำ น. กระแสนํ้าที่ไหลเห็นเป็นสายยาวไป เช่น เรือล่องลอยไปตามสายน้ำ.สายบังเหียน น. สายที่ผูกปลายบังเหียนทั้ง ๒ ข้างสำหรับโยงไปให้ผู้ขี่ม้าถือเพื่อบังคับม้า. สายบัว น. ก้านดอกบัวสายที่เป็นเส้นยาว ๆ มีลักษณะอ่อน ไม่มีหนาม ใช้กินเป็นผัก. สายเปลือย น. เส้นโลหะตัวนำไฟฟ้า ใช้เพื่อให้กระแสไฟฟ้าผ่านไม่มีฉนวนหุ้ม, ถ้า้มีฉนวนหุ้มเรียก สายไฟฟ้า. สายพาน น. เส้นด้ายที่คล้องโยงในเครื่องไนหูก, สายหนังหรือสายยางเป็นต้นสำหรับคล้องโยงเครื่องยนต์ต่า่ง ๆ เพื่อพาให้หมุนไปด้วยกัน เช่น สายพานจักรเย็บผ้า สายพานพัดลมเป่าหม้อน้ำรถยนต์. สายฟ้า น. แสงที่เป็นสายแวบวาบเมื่อเวลาฟ้าแลบฟ้าผ่า: ใยแมงมุมที่ลอยอยู่ในอากาศ. สายไฟฟ้า น. เส้นโลหะตัวนำไฟฟ้าใช้เพื่อให้กระแสไฟฟ้าผ่านอาจมีฉนวนหุ้มหรือไม่มีก็ได้, ถ้าไม่มีฉนวนหุ้มเรียก สายเปลือย. สายมงคล น. สายเครื่องหมายวรรณะพราหมณ์ กษัตริย์ และแพศย์ สวมจากไหล่ซ้ายเฉียงลงไปทางขวา, สายธุรำ สายธุหร่ำ หรือ ยัชโญปวีต ก็เรียก. สายยงยศ น. สายที่ข้าราชการทหารหรือตำรวจใช้เพื่อแสดงสถานะ มี ๓ ชนิด ได้แก่ สายยงยศราชองครักษ์ สายยงยศเสนาธิการ และสายยงยศนายทหารคนสนิท. สายยาง น. ยางหรือวัสดุอื่นที่ทำเป็นเส้นยาว กลวง ใช้เป็นอุปกรณ์ฉีดน้ำรดน้ำต้นไม้เป็นต้น. สายยู ๑ น. เหล็กยาวประมาณ ๑ คืบ ๒ ท่อนเกี่ยวกันเป็นสายด้านหนึ่งใช้ติดกับบานประตูขนาดใหญ่เพื่อล่ามบานประตูให้ติดกับห่วงเหล็กที่ธรณีประตูสำหรับลั่นกุญแจ เช่น สายยูโบสถ์วิหาร, อุปกรณ์สำหรับติดโต๊ะตู้เป็นต้นสำหรับลั่นกุญแจ มี ๒ ชิ้น ชิ้นหนึ่งมีลักษณะเป็นช่องหรือห่วงเพื่อพับลงมาคล้องบนอีกชิ้นหนึ่งซึ่งมีลักษณะคล้ายรูปเกือกม้าควํ่า.สายโยก น. สายถลกบาตรสำหรับคล้องที่ไหล่. สายใย น. โลหะเส้นเล็ก ๆ ขดเป็นวงในเครื่องนาฬิกาชนิดที่ไม่มีลูกตุ้ม ทำให้เกิดแรงเหวี่ยง บังคับให้นาฬิกาเดินเที่ยงตรง, โดยปริยายหมายถึงความผูกพัน เช่นสายใยแห่งความรักระหว่างแม่กับลูก. สายรก น. ส่วนที่ต่อระหว่างผนังมดลูกกับสายสะดือเด็ก. สายระเดียง น. หวายหรือสายลวดเป็นต้นที่ขึงสำหรับตากผ้า {ใช้แก่ภิกษุสามเณร}. สายระยาง, สายระโยง น.สายเชือกหรือลวดที่รั้งเสากระโดงเรือเป็นต้น. สายรัดคาง น. สายหนังหรือเชือกที่โยงจากขอบหมวกหรือชฎาเป็นต้น สำหรับรัดคางกันหลุด. สายรัดทึบ น. สายรัดท้องม้าเพื่อยึดอานให้แน่น. สายรุ้ง น. กระดาษม้วนสีต่าง ๆ ทำเป็นแถบเล็กยาว ใช้ตกแต่งสถานที่หรือใช้ขว้างให้คลี่ออกแสดงความรื่นเริง. สายล่อฟ้าน. แท่งโลหะปลายแหลมใช้ติดบนหลังคาอาคารสูง ๆ โดยโยงต่อกับพื้นดินด้วยลวดโลหะ เพื่อทำหน้าที่เป็นตัวนำไฟฟ้าให้อิเล็กตรอนจำนวนมากเคลื่อนที่ได้ระหว่างเมฆกับพื้นโลก เป็นการป้องกันอันตรายจากฟ้าผ่า. สายลับ น. ผู้เข้าไปสืบความลับ เช่น ภาพยนตร์เกี่ยวกับการจารกรรมของสายลับ, สาย ก็ว่า. สายเลือด น. ญาติพี่น้องที่มีบรรพบุรุษร่วมกัน, ลูก, เช่น เด็กคนนี้เป็นสายเลือดของเขาแท้ ๆ เขายังไม่เอาใจใส่เลย: โดยปริยายหมายถึงนิสัย, สันดาน, เช่น เขาชอบเล่นการพนันอยู่ในสายเลือด. สายโลหิต น. ญาติพี่น้องที่มีบรรพบุรุษร่วมกัน. สายวัด น. เครื่องวัดระยะชนิดหนึ่งเป็นแถบเล็กยาวมีหน่วยวัดระยะ ใช้วัดสิ่งต่าง ๆ เช่น สายวัดตัวของช่างเย็บเสื้อ สายวัดของช่างไม้. สายส่ง น. ผู้ดำเนินกิจการเป็นตัวแทนในการส่งหนังสือหรือสินค้าอื่นให้แก่ผู้รับ. สายสนกลใน น. เลศนัยสลับซับซ้อน {มักใช้ในทางไม่บริสุทธิ์} เช่น เรื่องนี้มีสายสนกลในมาก ต้องใช้นักสืบมืออาชีพสืบดู. สายสมร [-สะหฺมอน] น. หญิงที่รัก, นาง. สายสร้อย น. เครื่องประดับที่ทำเป็นเส้น เช่นสายสร้อยคอ สายสร้อยข้อมือ, สร้อย ก็ว่า. สายสวน น. สายยางหรือท่อโลหะที่ใช้สวนปัสสาวะ. สายสวาท น. ผู้เป็นที่รัก. สายสะดือ น. ส่วนที่ต่อระหว่างรกกับสะดือเด็ก. สายสะพาย น. แพรแถบสีเดียวหรือหลายสีเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูง ใช้สะพายบ่า.สายสัมพันธ์ น. ความผูกพันกันมาช้านาน, ความเกี่ยวข้องเป็นมิตรไมตรีกันมานาน, เช่น ไทยกับจีนมีสายสัมพันธ์อันดีมาหลายร้อยปีแล้ว. สายสำอาง น. เชือกหรือลวดหนังตีเป็นเกลียวหุ้มผ้าแดง ผูกติดกับรัดประคนทั้ง ๒ ข้าง ปรกติทอดขนานลำตัวช้างไปผูกติดกับกระวินคล้องกับระวิงหรือซองหาง เมื่อตั้งสัปคับหรือกูบ ใช้สายสำอางนี้สอดผูกเพื่อช่วยรั้งมิให้เลื่อนไปทางหัวช้าง ขณะเดินลงที่ลาด.สายสิญจน์ น. ด้ายดิบสีขาวที่นำมาจับทบเป็น ๓ เส้น หรือ ๙ เส้น ใช้ในพิธีทางศาสนา เช่นสำหรับพระถือในเวลาสวดมนต์ หรือพราหมณ์ใช้ในพระราชพิธีบางอย่าง. สายสืบ น. ผู้เข้าไปสืบความลับหรือความเคลื่อนไหวเป็นต้นของอีกฝ่ายหนึ่ง, สาย ก็ว่า. สายสูตร น. เชือกหนังที่ผูกช้างให้เดินตามกัน: เส้นด้ายที่เจ้านายหรือสมเด็จพระสังฆราชจับโยงไปเพื่อกระทำกิจกรรมทางศาสนา เช่นยกช่อฟ้าหรือเททองหล่อพระพุทธรูปเป็นต้น. สายสูบ น. สายส่งน้ำำทำด้วยวัสดุทนไฟ ปลายสายทั้ง ๒ ข้างมีข้อต่อสำหรับต่อกับถังน้ำำบนรถหรือต่อกับหัวประตูน้ำดับเพลิง อีกข้างหนึ่งสวมเข้ากับหัวฉีดน้ำำำ, ถ้าใช้ในการชลประทาน หรือส่งน้ำให้ประชาชนใช้ เรียกว่า สายสูบส่งน้ำ, ถ้าใช้ในการดับเพลิง เรียกว่า สายสูบส่งน้ำดับเพลิง: สายที่ทำด้วยสารสังเคราะห์ ปลายสายทั้ง ๒ ข้างมีข้อต่อสำหรับต่อกับถังบนรถ อีกข้างหนึ่งจุ่มลงในของเหลวหรือสิ่งปฏิกูลแล้วสูบขึ้นมา. สายหยก น. เชือกผูกรั้งตรวนเพื่อให้นักโทษเดินสะดวกขึ้น เช่น มือถือสายหยกยกสะเทิน พลั้งเท้าก้าวเกินก็ล้มลง {ขุนช้างขุนแผน}. สายเหา น. สายเชือกหรือหนังที่รั้งอานหรือเบาะม้าแล้วมาโยงกับโคนหางม้า. สายไหม น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยน้ำตาลซึ่งใช้เครื่องปั่นจนเป็นเส้นฝอย ๆ คล้ายเส้นไหม ห่อด้วยแผ่นโรตีหรือแผ่นเปาะเปี๊ยะ, ถ้าห่อด้วยแผ่นโรตี เรียกว่า โรตีสายไหม. สายอากาศ น. สายลวดที่ขึงไว้เพื่อส่งหรือรับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า. สายเอก น. สายสมอเรือสำเภา ทำด้วยเชือกเหนียวกว่าเชือกอื่นสำหรับลงสมอเมื่อพายุแุรง: เรียกสายเครื่องดนตรีที่เป็นเสียงสูง ว่า สายเอก,ส่วนสายที่มีเสียงรองลงมาเรียกว่า สายทุ้ม.