[อัด, อัดถะ-] น. เนื้อความ เช่น แปลโดยอรรถ, คำที่ยังไม่ได้แปลความหมาย เช่น คำอรรถ. {ส.อรฺถ: ป. อตฺถ}. อรรถกถา [อัดถะกะถา] น. คัมภีร์ที่อธิบายความพระบาลี, คัมภีร์ที่ไขความพระไตรปิฎก. {ส.อรฺถ + กถา: ป. อตฺถกถา, อฏฺฐกถา}. อรรถกถาจารย์ น. อาจารย์ผู้ต่งอรรถกถา. อรรถกร [อัดถะกอน] ว.ให้ประโยชน์, เป็นประโยชน์. {ส. อรฺถกร}. อรรถกวี [อัดถะกะวี] น. กวีผู้มีความสามารถในการแต่งร้อยกรองตามความเป็นจริง. อรรถคดี [อัดถะคะดี] {กฎ} น. เรื่องที่ฟ้องร้องกันในศาล. อรรถบท [อัดถะบด] น. แก่นเรื่อง, เนื้อความ, หัวข้อ, สาระ. อรรถปฏิสัมภิทา [อัดถะ-] น. ปัญญาอันแตกฉานในอรรถ คือ ความเข้าใจที่สามารถคาดหมายผลข้างหน้าอันจะเกิดสืบเนื่องไปจากเหตุ, ความเข้าใจอธิบายอรรถแห่งภาษิตย่อให้พิสดาร, เป็นธรรมข้อ ๑ ในปฏิสัมภิทา ๔ คือ ๑. อรรถปฏิสัมภิทา ๒. ธรรมปฏิสัมภิทา ๓. นิรุตติปฏิสัมภิทา ๔. ปฏิภาณปฏิสัมภิทา. {ป.}. อรรถประโยชน์ [อัดถะปฺระโหฺยด] น. ประโยชน์ที่ต้องการ. อรรถรส [อัดถะรด] น. รสแห่งถ้อยคำ, ถ้อยคำที่ทำให้เกิดความซาบซึ้ง, ถ้อยคำที่ทำให้เกิดอารมณ์สะเทือนใจ. อรรถาธิบาย ก. ขยายความ, อธิบายความ. น. การขยายความ, การอธิบายความ.