[อัดตฺรา] น. ระดับที่กำหนดไว้, จำนวนที่จำกัดไว้ตามเกณฑ์, เช่น อัตราภาษี อัตราเร็ว. ว. เป็นประจำตามกำหนด, สม่ำเสมอ, เป็นนิจ, เช่น แล้วให้เทศนาอัตราไป {กลอนเพลงยาวสรรเสริญพระเกียรติ ร. ๓}. อัตราเร็ว {วิทยา} น. อัตราการเคลื่อนที่ของวัตถุต่อหนึ่งหน่วยเวลาโดยไม่คำนึงถึงทิศทางของการเคลื่อนที่. {อ. speed}. อัตราส่วน น. เกณฑ์เปรียบเทียบปริมาณของของอย่างเดียวกันหรือต่างกัน เพื่อจะได้ทราบว่าปริมาณแรกเป็นเศษส่วนเท่าใดของปริมาณหลัง เช่น อัตราส่วนของนายแพทย์ ๑ คน ต่อประชาชน ๒๕๐ คน อัตราส่วนของนักศึกษา ๑ คน ต่อหนังสือในห้องสมุด ๕ เล่ม: {คณิต} การเปรียบเทียบปริมาณที่เป็นของอย่างเดียวกันเพื่อให้ทราบว่าปริมาณแรกเป็นกี่เท่าของปริมาณหลังหรือเป็นเศษส่วนเท่าใดของปริมาณหลัง เช่น จำนวนผู้ใช้หนังสือในห้องสมุดกับจำนวนเจ้าหน้าที่ห้องสมุดบางแห่งคิดเป็นอัตราส่วน ๑๐๐ : ๑ ครูกับนักเรียนควรจะมีอัตราส่วนไม่เกิน ๑ : ๔๐. {อ. ratio}.