ความหมาย

• 
  

  ก. แค้น, เคือง, โกรธ, มักใช้เข้าคู่กับคำอื่น เช่น โกรธขึ้ง ขึ้งโกรธ ขึ้งเคียด. ขึ้งโกรธ ก. โกรธเอาจริงเอาจัง, โกรธมาก, โกรธขึ้ง ก็ว่า. ขึ้งเคียด ก. โกรธอย่างชิงชัง.

  
  
• สร้างรูปคำศัพท์ Save Image & Share

คำถัดไป:

• ขึ้น ๑ - ก. ไปสู่เบื้องบน เบื้องสูง หรือเบื้องหน้า, ไปสู่เบื้องที่ถือว่าตรงข้ามกับลง: เขยิบชั้นหรือตำแหน่งฐานะสูงขึ้นไปกว่าเดิม เช่น จบชั้นประถม ขึ้นชั้นมัธยม มีฝีมือขึ้นชั้นครู: เพิ่มหรือทำให้เพิ่ม เช่น ขึ้นราคา ขึ้นภาษี ขึ้นค่าตัว ราคาขึ้น ภาษีขึ้น: เริ่ม เช่น ขึ้นหนุ่ม ขึ้นบรรทัดใหม่: เอาเข้าไว้เป็นหลักฐาน เช่น ขึ้นทะเบียน ขึ้นทำเนียบ: เกิด, มี, เช่น ฝีขึ้น สนิมขึ้น: นิยมนับถือ, เลื่อมใส, เช่น อาจารย์คนนี้มีคนขึ้นมาก: อยู่ในสังกัด เช่น กรมศิลปากรขึ้นกับกระทรวงวัฒนธรรม: อืดพอง เช่น ศพขึ้น ท้องขึ้น: ฟู เช่น แป้งขนมตาลขึ้น: แรกปรากฏจากขอบฟ้า เช่น ตะวันขึ้น: งอก เช่น ต้นไม้ขึ้น: มีโชค จะทำอะไรก็ประสบผล เช่น มือขึ้น ชะตาขึ้น: ก่ง เช่น ขึ้นธนู: ขึง เช่น ขึ้นกลอง ขึ้นฆ้อง: เริ่มเดินหมากตัวนั้น ๆ เป็นครั้งแรกใช้ในการเล่นหมากรุกเป็นต้น เช่น ขึ้นขุน ขึ้นโคน: ทำให้เป็นรูปร่าง เช่น ขึ้นรูป ขึ้นกระบุง: เอาเช็คเป็นต้นไปขอรับเป็นตัวเงินจากธนาคาร เรียกว่า ขึ้นเงิน: เอาเข้าเก็บไว้ เช่น ขึ้นคลัง: {ปาก} แล่นไปตามทางจากใต้ไปเหนือ เช่น รถขึ้น ขาขึ้น. น. ข้างขึ้น เช่น ขึ้นคํ่าหนึ่ง ขึ้น ๒ คํ่า. ขึ้นกล้อง ก. ถ่ายรูปออกมาดูสวยกว่าตัวจริง. ขึ้นเขาลงห้วย {สำ} ก. ลำบากสมบุกสมบัน เช่น ชีวิตของฉันไม่ได้สะดวกสบาย ต้องขึ้นเขาลงห้วยมาตลอด: ไป {ใช้ในความประชด} เช่น จะขึ้นเขาลงห้วยที่ไหนก็ไป ฉันไม่สนใจแล้ว. ขึ้นเขียง {ปาก} ก. ตกอยู่ในภาวะที่แทบไม่มีทางจะต่อสู้หรือเอาชนะหรือหลีกเลี่ยงได้เลย. ขึ้นครู ก. ทำพิธีคำนับครูที่ประสาทวิชาให้เมื่อแรกเรียน: {ปาก} มีเพศสัมพันธ์กับโสเภณีเป็นครั้งแรกโดยมีผู้พาไป. ขึ้นคอ {สำ} ก. เอามาห้อยคอด้วยความนับถือ เช่น พระสมเด็จองค์นี้ขึ้นคอได้. ขึ้นคาน ก.มีฝีมือในทางใดทางหนึ่งจนไม่มีคู่แข่งขัน: {ปาก} โดยปริยายหมายถึงหญิงโสดที่มีอายุแต่ยังไม่มีสามี. ขึ้นเงา ว. เป็นมันวาว เช่น ขัดรองเท้าให้ขึ้นเงา. ขึ้นใจ ก. เจนใจ, จำได้แม่นยำ. ขึ้นช่อ ก. ขึ้นดินบนแป้นปั้นหม้อให้เป็นรูปทรงกระบอกสำหรับปั้นหม้อ. ขึ้นชื่อ ก. ลือชื่อ, เอ่ยถึงบ่อย ๆ: ยกขึ้นมาอ้าง เช่น อย่ามาขึ้นชื่อฉัน. ขึ้นซัง {สำ} ก. เข้าอยู่ในที่ซึ่งไม่มีใครจะทำอันตรายได้แล้ว, นั่งซัง ก็ว่า. ขึ้นต้นไม้สุดยอด {สำ} ก. ขึ้นถึงตำแหน่งสูงสุดแล้ว. ขึ้นโต๊ะ ว. เรียกลักษณะของสิ่งที่ดีมีราคา, {ปาก} เรียกลักษณะของสิ่งที่ไม่มีราคาแต่ยกย่องให้เป็นสิ่งที่มีราคา. ขึ้นทน น. ขั้นตอนหนึ่งในการหล่อโลหะ โดยยกหุ่นขี้ผึ้งที่เข้าดินเป็นพิมพ์สำเร็จแล้วขึ้นตั้งบนฐานอิฐที่วางซ้อนเป็นรูปสี่เหลี่ยม โดยกลับเอาหัวของหุ่นไว้ข้างล่าง ปักท่อนเหล็กค้ำยันตัวพิมพ์ที่พอกหุ่นให้ตั้งตรงและมั่นคง. ขึ้นทะเบียน ก. เอาเข้าไว้ในทะเบียนเช่น ขึ้นทะเบียนนักศึกษา ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน. ขึ้นทะเบียนทหาร ก. แสดงตนเพื่อลงบัญชีทหารกองเกินเมื่อมีอายุย่างเข้า ๑๘ ปี, ผู้ที่ได้ลงบัญชีทหารกองเกินแล้ว ถือว่าเป็นทหารกองเกิน. ขึ้นแท่น ก. พร้อมที่จะพิมพ์ {ใช้แก่หนังสือพิมพ์}: โดยปริยายหมายความว่า ได้รับการยกย่องหรือได้รับแต่งตั้งในตำแหน่งที่สูง {ใช้ในความประชด} เช่น เขาขึ้นแท่นไปเป็นอธิบดีแล้วเลยเข้าพบยาก. ขึ้นนวล ก. เกิดละอองสีขาวบนผิวผลไม้หรือใบไม้บางชนิดแสดงว่าแก่จัด เช่น ใบตองขึ้นนวลมะม่วงขึ้นนวล ฟักขึ้นนวล. ขึ้นน้ำ ก. โตตามน้ำที่สูงขึ้น, ใช้แก่ต้นข้าวหรือบัวสาย. ขึ้นบ้านใหม่ น. งานฉลองการเข้าไปอยู่บ้านหลังใหม่. ขึ้นปาก ก. เจนปาก, คล่องปาก. ขึ้นแป้น ก. ขึ้นรูปภาชนะที่ทำด้วยดินบนแป้นหมุน. ขึ้นพรหม น. ท่ารำกระบี่กระบอง เพื่อแสดงความเคารพ เป็นท่าต่อจากท่าถวายบังคม มี ๒ แบบ คือ ขึ้นพรหมนั่ง และ ขึ้นพรหมยืน. ขึ้นมึงขึ้นกู ก. ด่าทอด้วยอารมณ์โกรธโดยใช้สรรพนามว่า มึง กู. ขึ้นไม้ขึ้นมือ ก. ชี้หน้าในเวลาโกรธ เช่น มาขึ้นไม้ขึ้นมืออยู่หรบหรบ {ขุนช้างขุนแผน}. ขึ้นระวาง ก. เข้าทำเนียบ, เข้าประจำการ, {ใช้แก่พาหนะของหลวง คือ ม้า ช้าง รถ และเรือ}.ขึ้นร้าน น. วิธีนับคะแนนในการเล่นหมากเก็บโดยเอาตัวหมากทั้งหมดวางบนหลังมือ กระดกมือให้หมากลอยขึ้นแล้วหงายมือรับอย่างรวดเร็ว. ขึ้นโรงขึ้นศาล ก. ฟ้องเป็นคดีความที่ศาลยุติธรรม. ขึ้น ๆ ล่อง ๆ ก. เดินทางไป ๆ มา ๆ. ขึ้นสนิม ก. ฝืด, ไม่คล่อง, เช่น ความรู้ขึ้นสนิมหมดแล้ว. ขึ้นสมอง ก. นิยมมาก เช่นเขาชอบกีฬาจนขึ้นสมอง. ขึ้นสมุด {โบ} ก. เริ่มการใช้สมุดเขียนอ่าน หลังจากฝึกเขียนอ่านบนกระดานชนวนมาแล้ว. ขึ้นสาย ก. เทียบเสียงเครื่องดนตรีที่มีสาย. ขึ้นเสียง ก. ออกเสียงดังด้วยความโกรธ: เทียบเสียงเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย. ขึ้นหน้าขึ้นตา ก. มีชื่อเสียง, เด่น. ขึ้นหม้อ น. เรียกข้าวที่หุงแล้วพองตัวมากกว่าข้าวธรรมดา ว่า ข้าวขึ้นหม้อ. ว. โดยปริยายหมายความว่า มีผลประโยชน์รวดเร็วมากผิดปรกติ, โดดเด่น, เป็นที่โปรดปราน, โชคดี. ขึ้นห้อง ก. ไปหลับนอนกับโสเภณี.ขึ้นหา ก. ลอบขึ้นห้องหญิงเพื่อการชู้สาว. ขึ้นหิ้ง {ปาก} ก. เก็บไว้โดยไม่ได้ใช้ประโยชน์: ขึ้นคาน. ขึ้นเหนือล่องใต้ ก. เดินทางไกลไปยังที่ต่าง ๆ โดยมักไปเป็นประจำ.

• ขึ้น ๒ - ว. ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อเน้นความให้เด่นหรือให้ชัดแจ้งกว่าเดิม เช่น เกิดขึ้น เป็นขึ้น สวยขึ้น สูงขึ้น: เป็นคำประกอบท้าย หมายความว่า มากกว่าเดิม เช่น ดีขึ้น เร็วขึ้น อ้วนขึ้น: เป็นไปตามคำที่ยอหรือยุเป็นต้น เช่น ยกขึ้น ยุขึ้น หนุนขึ้น: ดูสวยกว่าตัวจริง เช่น แต่งตัวขึ้น ถ่ายรูปขึ้น: มีเหตุผลสมควร เช่น ฟังขึ้น, ถ้าใช้ในความปฏิเสธ เช่น เถียงไม่ขึ้น หมายความว่า เถียงไม่ชนะ. ขึ้นชื่อว่า ใช้เป็นคำประกอบหน้านามที่เป็นประธานหรือใช้ขึ้นต้นข้อความ เช่น ขึ้นชื่อว่าคนพาลละก็ต้องหลีกให้ห่างไกล.

• ขึ้นฉ่าย - น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Apium graveolens L. ในวงศ์ Umbelliferae ใบคล้ายผักชีแต่โตกว่า กลิ่นฉุน เป็นพรรณไม้ที่นำเข้ามาปลูกเพื่อเป็นอาหาร.

• ขึ้นพลับพลา - น. ชื่อเพลงไทย อัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่, สามไม้นอก หรือ ขึ้นพลับพลานอก ก็เรียก. ขึ้นพลับพลากลาง น. ชื่อเพลงไทย อัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่, สามไม้กลาง ก็เรียก. ขึ้นพลับพลานอก ดู ขึ้นพลับพลา. ขึ้นพลับพลาใน น. ชื่อเพลงไทยอัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่, สามไม้ใน ก็เรียก.

• ขืน - ก. ยั้งไว้หรือบังคับไว้ไม่ให้เป็นไปตาม เช่น ขืนตัวขืนเรือ: ไม่ควรทำแต่ยังกล้าทำ เช่น ขืนกิน ขืนสู้, ไม่ยอมทำตาม เช่น ขืนคำสั่ง. ขืนใจ ก. บังคับให้ยอมทำตาม เช่น ขืนใจเด็กให้กินยา: ข่มขืน.