ก. ทำให้แยกออกจากกันตามยาวด้วยมีดหรือขวานอย่างผ่าฟืน, โดยปริยายหมายถึง กิริยาที่ทำให้แยกออก เช่น ผ่าฝี ผ่าปากม้า: แหวกเข้าไป เช่น ผ่าเข้าไป: ฟาดฟันลงไป: {ปาก} ทำสิ่งที่ไม่น่าจะทำ หรือในลักษณะที่ไม่ควรจะเป็นเช่นนั้น เช่น วิ่งผ่าเข้าไปกลางวง แทนที่จะเล่นกันอยู่ข้างล่าง ผ่าขึ้นไปอยู่บนยอดไม้. ผ่าตัด ก. ผ่าส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายแล้วตัดเอาส่วนที่เสียออกเพื่อรักษาโรคตามหลักศัลยกรรมเป็นต้น. ผ่าปากม้า ก. เอาบังเหียนซึ่งทำด้วยเหล็กหรือไม้ใส่เข้าไปในปากม้า. ผ่าเผย ว. องอาจ, มักใช้เข้าคู่กับคำ สง่า เป็น สง่าผ่าเผย. ผ่าหมาก ว. เรียกอาการเตะเข้าหว่างขาของคู่ต่อสู้ ว่าเตะผ่าหมาก. ผ่าเหล่า ว. มีความประพฤติผิดไปจากเทือกเถาเหล่ากอ {ใช้ในทางไม่ดี}, ผ่าเหล่าผ่ากอ ก็ว่า.