น. สิ่งที่ทำด้วยเยื่อใย เช่น ฝ้าย ไหม ขนสัตว์ โดยวิธีทอหรืออัดให้เป็นผืน, มักเรียกตามลักษณะของสิ่งที่ทำ เช่น ผ้าไหม ผ้าฝ้าย ผ้าขนสัตว์ หรือตามลักษณะที่ใช้ เช่น ผ้ากราบ ผ้าอาบ ผ้าอ้อม. ผ้ากฐิน น. ผ้าพิเศษที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่ภิกษุเฉพาะกฐินกาล. ผ้ากราบ น. ผ้าที่ภิกษุสามเณรใช้รองในเวลากราบพระซึ่งกลายมาจากผ้าสันถัต, {โบ} กราบพระ ก็ว่า.ผ้าเกี้ยว น. ผ้าลายหรือผ้าปูมสมัยเก่าสำหรับขุนนางนุ่งหรือห่อคัมภีร์เป็นต้น, สมปัก ก็เรียก. ผ้าแก้ว น. ผ้าบางใสอย่างแก้ว เนื้อแข็ง ใช้ทำเครื่องแต่งกายหรือดอกไม้เป็นต้น. ผ้าขนหนู น. ผ้าที่มีลักษณะเป็นขนขด ใช้ห่มหรือเช็ดตัวเป็นต้น. ผ้าขาวม้า น.ผ้าฝ้ายทอเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มักมีลายตาหมากรุก ใช้ผลัดอาบน้ำหรือเคียนพุงเป็นต้น, {ปาก} ผ้าขะม้า.ผ้าขี้ริ้ว ๑น. ผ้าเก่าที่ใช้เช็ดถูเป็นต้น: ชื่อเรียกกระเพาะอาหารกระเพาะที่ ๓ ของสัตว์เคี้ยวเอื้องเช่นวัวควาย เยื่อภายในมีแผ่นเนื้อเยื่อขนาดสั้นและยาวคล้ายกลีบอัดแน่นกันอยู่, สามสิบกลีบ ก็เรียก. {อ. amasum}. ผ้าขี้ริ้วห่อทอง {สำ} น. คนมั่งมีแต่แต่งตัวซอมซ่อ. ผ้าคลุมพระแท่นบรรทม {ราชา} น. ผ้าคลุมเตียง.ผ้าชุบสรง น. ผ้าผลัดอาบน้ำเจ้านาย. ผ้าชุบอาบ น. ผ้าผลัดอาบน้ำ. ผ้าเช็ดตัว น. ผ้าขนหนูรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ใช้ซับหรือเช็ดเนื้อตัวให้แห้ง. ผ้าเช็ดปาก น.ผ้าแดงหรือผ้าแดงสลับเหลืองเป็นตา ๆ สำหรับคนกินหมากใช้เช็ดปาก. ผ้าเช็ดมือ น. ผ้ารูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสสำหรับเช็ดมือหรือเช็ดปากที่โต๊ะอาหาร. ผ้าเช็ดหน้า น. ผ้าผืนเล็กรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส สำหรับเช็ดหน้าซับเหงื่อเป็นต้น. ผ้าดำ น. ผ้าด้ายชนิดย้อมมะเกลือ ใช้เป็นผ้านุ่งไว้ทุกข์. ผ้าดิ้น น. ผ้าที่ทอเนื้อละเอียดมีผิวเป็นมัน. ผ้าดิบ น. ผ้าที่ทอด้วยด้ายที่ยังไม่ได้ฟอก. ผ้าแดง น. ผ้าทอด้วยด้ายย้อมสีแดงเลือดนก มักใช้ทำผ้านุ่งโจงกระเบนหรือผ้าเช็ดปากสำหรับคนกินหมากเป็นต้น. ผ้าต่วน น. ชื่อผ้าแพรชนิดหนึ่ง เนื้อเกลี้ยงเป็นมันด้านเดียว ทอเป็นลายสอง. ผ้าตา น. ผ้านุ่งชนิดหนึ่งที่ทอด้วยด้ายหรือไหมมีลายเป็นตา ๆ. ผ้าไตร น. ผ้า ๓ ผืนของภิกษุ คือ อันตรวาสก {สบง} อุตราสงค์ {จีวร} และสังฆาฏิ {ผ้าทาบ}, ไตร ก็เรียก เช่น ไตรครอง ดอกไม้คลุมไตร, เรียกเต็มว่า ผ้าไตรจีวร. ผ้าถุง น. เครื่องนุ่งของผู้หญิง ซึ่งใช้ผืนผ้าเย็บริมด้านข้างให้ติดกัน. ผ้าแถบ น.ผ้าผืนยาว ๆ แคบ ๆ ใช้ห่มคาดหน้าอกต่างเสื้อ. ผ้าทิพย์ น. สิ่งที่ประดับคล้ายผ้าห้อยตรงหน้าฐานพระพุทธรูป, ผ้าที่ประดับหรือปกหน้าพระราชอาสน์หรือพนักพลับพลา. ผ้าเทศ {โบ} น. ผ้าขาวเนื้อดีมาจากต่างประเทศ. ผ้านวม น. ผ้าห่มที่มีของอ่อนนุ่มเช่นสำลีอยู่ข้างในเพื่อให้ความอบอุ่น. ผ้านุ่ง น .ผ้าสำหรับนุ่งชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าเวลานุ่งม้วนให้เป็นชายกระเบนหรือทางกระเบนแล้วสอดไปใต้หว่างขา ดึงขึ้นไปเหน็บขอบผ้าด้านหลังระดับบั้นเอวตอนที่เรียกว่า กระเบนเหน็บ. ผ้าใบ น. ผ้าชนิดหนึ่งเนื้อหนา ทนทาน ใช้ทำใบเรือ กระเป๋า รองเท้า เป็นต้น, ผ้าที่ใช้เขียนรูปสีนํ้ามัน. ผ้าใบกลอย น. ผ้าขาวบางเนื้อแน่นละเอียด. ผ้าใบเมี่ยง น. ผ้าขาวใช้ห่อศพที่เข้าโกศ. ผ้าป่า น. ผ้า {พร้อมทั้งเครื่องบริวาร ถ้ามี} ที่นำเอาไปวางทอดไว้เสมือนว่าเป็นผ้าที่ทิ้งอยู่ในป่า เพื่อให้พระชักเอาไป เป็นทำนองผ้าบังสุกุล มักทำเป็นปรกติต่อท้ายทอดกฐิน เรียกว่า ทอดผ้าป่า. ผ้าป่าน น. ผ้าที่ทอด้วยป่าน มีลักษณะบางโปร่ง เส้นแกร่ง.ผ้าผ่อน น. ผ้าทั่ว ๆ ไป, ผ้านุ่งผ้าห่ม. ผ้าแฝง น. ผ้าคาดเอวปักด้วยดิ้นเงินแล่ง ทองแล่ง เป็นลวดลายต่าง ๆ โบราณใช้เป็นเครื่องประกอบอย่างหนึ่งที่แสดงศักดิ์, สมรดหรือ สำรด ก็เรียก. ผ้าพันคอ น. ผ้าสำหรับพันคอเพื่อกันหนาวเป็นต้น. ผ้าพันแผล น. ผ้าที่ทอด้วยฝ้ายเป็นแถบยาว ๆ มีลักษณะโปร่งบาง สีขาว ใช้สำหรับพันหุ้มบาดแผล. ผ้าพื้น น. ผ้านุ่งที่ทอด้วยด้ายมีสีใดสีหนึ่งเป็นพื้น ไม่มีดอกไม่มีลาย. ผ้าเพลาะ น.ผ้า ๒ ผืนที่เย็บข้างต่อริมติดกันให้กว้างออก. ผ้าแพร น. ผ้าไหมชนิดหนึ่ง. ผ้าโพกหัว น. ผ้าที่ใช้พันหรือคลุมหัว.ผ้าม่วง น. ผ้าไหมสำหรับผู้ชายนุ่ง มีสีม่วงครามหรือม่วงชาดเป็นต้น. ผ้ามัดหมี่ น. ผ้าชนิดหนึ่ง ทอโดยเอาเชือกมัดด้ายหรือไหมเป็นเปลาะ ๆ ตามลาย แล้วย้อมสี เมื่อทอแล้วจะได้ลวดลายตามที่มัดไว้, หมี่ ก็เรียก. ผ้ายก น. ผ้าไหมชนิดหนึ่งที่ทอยกเป็นดอกให้เป็นลายเด่นขึ้น. ผ้ายาง น. ผืนยางหรือพลาสติก ใช้ปูที่นอนหรือเบาะเป็นต้น. ผ้าโยง น. แถบผ้าที่โยงจากปากโกศหรือหีบศพของสามัญชน ใช้สำหรับคลี่ทอดไปยังพระสงฆ์เมื่อทอดผ้าบังสุกุล. ผ้าลาย น. ผ้านุ่งที่เขียนหรือพิมพ์ลายเป็นดอกดวงต่าง ๆ มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า ใช้เป็นผ้านุ่งโจงกระเบน ปัจจุบันทำเป็นผ้าถุง. ผ้าลูกไม้ น. ผ้าที่ถักโปร่งเป็นลวดลายต่าง ๆ. ผ้าสันถัต น. ผ้าที่พระภิกษุรองนั่ง. ผ้าสาลู น. ผ้าขาวบางเนื้อละเอียด,ในปัจจุบันอนุโลมเรียกผ้าขาวบางเนื้อนุ่ม มักใช้ทำเป็นผ้าอ้อม ว่า ผ้าสาลู ด้วย. ผ้าสำลี น. ผ้าชนิดหนึ่ง มีขนเนื้อนุ่ม มักใช้ห่ม ตัดเสื้อกันหนาว. ผ้าห้อยหอ {โบ}น. ผ้าซึ่งเจ้าบ่าวนุ่งในพิธีซัดนํ้าแต่งงานแล้วผลัดพาดไว้ที่เรือนหอ มีของมีค่าอยู่ในนั้นเพื่อเป็นรางวัลผู้เอาไปซัก. ผ้าหางกระรอก น. ชื่อผ้าชนิดหนึ่งที่ทอด้วยด้ายหรือไหมต่างสี ฟั่นเป็นเกลียวเสียก่อน เมื่อทอแล้วมีลายแลดูดังลายหางกระรอก. ผ้าเหลือง {ปาก} น. จีวร เช่นเกาะชายผ้าเหลือง, เครื่องหมายแห่งพระพุทธศาสนา, พระพุทธศาสนา, ในความว่า ไม่เห็นแก่พระ ก็เห็นแก่ผ้าเหลืองเถิด. ผ้าเหลืองร้อน {ปาก} ก. อยากสึก {ใช้แก่พระภิกษุสามเณร}. ผ้าไหว้ น. ผ้าที่ฝ่ายชายนำไปให้แก่ญาติผู้ใหญ่ของฝ่ายหญิง เพื่อเป็นการเคารพในเวลาแต่งงาน, ปัจจุบันหมายถึง ผ้าที่บ่าวสาวนำไปแสดงความเคารพแก่บิดามารดาหรือญาติผู้ใหญ่ของทั้ง ๒ ฝ่าย. ผ้าอนามัย น. ผ้าสำหรับซับระดู. ผ้าอ้อม น. ท่อนผ้าสำหรับปูให้เด็กนอนในเบาะ. ผ้าอาบ, ผ้าอาบน้ำ น. ผ้าที่พระภิกษุสามเณรใช้ผลัดอาบนํ้า.