น. เครื่องใช้สำหรับฟัน ผ่า จัก เหลา เป็นต้น ทำด้วยโลหะมีเหล็กเป็นต้น ใบมีดมีลักษณะเป็นแผ่น รูปยาวรีมีคมด้านหนึ่ง มีสันอยู่อีกด้านหนึ่ง หรือมีคมทั้ง ๒ ด้านปลายมีดรูปร่างแหลมก็มี ป้านก็มี โคนมีดเป็นกั่นรูปเดือยเรียวแหลม หรือเป็นแผ่นสอดติดอยู่ในด้ามซึ่งมักทำด้วยไม้หรือเขาสัตว์ มีชื่อเรียกต่าง ๆ ตามลักษณะและวัตถุประสงค์ที่ใช้. มีดกราย น. มีดขนาดใหญ่รูปเพรียวยาว หัวตัด ใช้ถือกรีดกราย, พร้ากราย พร้าโอ หรือ มีดโอ ก็เรียก. มีดกรีดกล้วย น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดรูปยาวรี ปลายแหลมโค้งงอ ด้ามทำด้วยไม้ใช้กรีดหรือผ่าเปลือกกล้วยปิ้ง. มีดกรีดยาง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปงอเป็นขอคล้ายเคียวเกี่ยวข้าว ใช้กรีดเปลือกต้นยางพารา. มีดแกะ น. มีดขนาดเล็กใบมีดแบนยาวปลายตัดเฉียงและแหลม คมมีดอยู่ตรงปลายเฉียง มีด้าม ใช้ในงานแกะไม้. มีดโกน น. มีดสำหรับโกนผมหรือหนวดเคราเป็นต้น มีดโกนอย่างเก่ารูปร่างคล้ายมีดโต้ สันหนา คมบาง ปรกติมีฝักหุ้มส่วนคม มีดโกนอย่างใหม่ ใบมีดยาวรี สันหนา คมบาง มีฝักหุ้มคมเช่นกัน มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มีดโกนโมกุล. มีดขอ น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดยาว ปลายงอเป็นรูปขอ ด้ามยาว ๑-๒ ศอก ใช้สำหรับเกี่ยว ตัด ลิด หรือราน, พร้าขอ ก็เรียก. มีดควั่นอ้อย น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปยาวรี ปลายมน มีด้าม เจาะรูที่ปลายใบมีดสำหรับสอดปลายเข้ากับหลักควั่นอ้อย ใช้ควั่นอ้อย. มีดคว้าน น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดรูปยาวรีคล้ายใบหญ้า มักทำด้วยทองเหลือง ปลายแหลมโค้งเล็กน้อยด้ามมักทำด้วยไม้หรือเขาสัตว์ ใช้ปอก จัก คว้านผลไม้. มีดคอม้า น. มีดพกปลายแหลมชนิดหนึ่งที่มีด้ามงอเฉียงลง, มีดประแดะ ก็เรียก. มีดเจียนหนัง น. มีดขนาดย่อม ใบมีดเป็นแผ่นแบนรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีคมอยู่ตรงปลายมีดที่ตัดเผล้ ส่วนโคนมีกั่นโค้งงอคล้ายคอห่านสอดติดกับด้ามขนาดพอกำได้สะดวก ใช้ตัดเจียนหนังสัตว์. มีดเจียนหมาก น. มีดบางขนาดเล็ก ใบมีดรูปยาวรี ปลายเสี้ยว ด้ามมักทำด้วยไม้หรือเขาสัตว์ ใช้เจียนหมาก. มีดชายธง น. มีดขนาดย่อม ใบมีดเป็นรูปสามเหลี่ยม ปลายแหลม ยาวประมาณ ๑ คืบ ด้ามสั้น ใช้พกเป็นอาวุธ. มีดซุย น. มีดขนาดย่อม ใบมีดรูปร่างคล้ายปลาลิ้นหมา ปลายแหลม สันหนา คมบางยาวประมาณ ๑ คืบ ด้ามสั้น ใช้พกเป็นอาวุธ. มีดดาบ น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปยาวรีประมาณ ๑ ศอก ปลายงอนขึ้นเล็กน้อย ด้ามทำด้วยไม้ยาว ๑ คืบ ดาบของหลวงปรกติสอดไว้ในฝัก ดาบเชลยศักดิ์ไม่นิยมทำฝักสำหรับสอดดาบ ใช้เป็นอาวุธ มีชื่อเรียกต่างกันออกไปตามลักษณะปลายดาบ, ถ้าปลายแหลม หัวงอน เรียกว่า ว่า มีดดาบหัวเผล้. มีดตอก น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปร่างป้าน ๆ สันหนา คมบาง ด้ามยาวและมีปลายงอนขึ้นคล้ายคันธนู ใช้จักตอก เหลาไม้หรือหวาย. มีดต้องสู้ น. มีดขนาดใหญ่ มีลักษณะคล้ายดาบ ปลายตัดเป็นหยัก ด้ามทำด้วยโลหะหรือไม้หุ้มโลหะ ปรกติสอดใบมีดไว้ในฝัก เป็นมีดที่นิยมใช้กันในหมู่ชาวต้องสู้. มีดตัดกระดาษ น. มีดขนาดเล็กหรือโลหะแบน ๆ อย่างมีดใช้ตัดกระดาษหรือซองจดหมายเป็นต้น. มีดโต้ น. มีดขนาดใหญ่ กลาง และเล็ก ใบมีดมีรูปร่างคล้ายน้ำเต้าผ่าเสี้ยว หัวโต สันหนา โคนมีดแคบ ด้ามทำด้วยไม้เป็นบ้องต่อออกไปจากตัวมีด ขนาดสั้นพอมือกำ มีดโต้ขนาดใหญ่และกลาง ใช้ฟันหรือผ่าทั่วไป ขนาดเล็กใช้กรีดหรือผ่าทุเรียนเป็นต้น, พร้าโต้ หรือ อีโต้ ก็เรียก. มีดโต๊ะ น. มีดขนาดกลางและเล็ก ใช้ตัดหรือเฉือนอาหาร เช่นเนื้อ ปลา ในเวลารับประทานอาหารแบบฝรั่ง. มีดทอง น. มีดขนาดกลางและเล็ก ทำด้วยทองเหลืองหรือทองม้าล่อ ใบมีดรูปยาวรี มีทั้งชนิดปลายมนและปลายเสี้ยว ด้ามมักทำด้วยเขาสัตว์ ใช้ปอกผลไม้. มีดแทงหยวก น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดแบนเรียว ปลายแหลมคล้ายใบข้าว มีคม๒ ด้าน ด้ามสั้นพอกำ ใช้แทงหรือฉลุหยวกกล้วยทำเป็นลวดลายในงานเครื่องสด. มีดบาง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดแบนยาว มีทั้งชนิดปลายมนและปลายเสี้ยวด้ามทำด้วยไม้หรือเขาสัตว์ ใช้หั่น เฉือน หรือซอยผักหรือเนื้อเป็นต้น. มีดประแดะ น. มีดพกปลายแหลมชนิดหนึ่งที่มีด้ามงอเฉียงลง, มีดคอม้า ก็เรียก. มีดปังตอ น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสันหนาและแอ่นโค้ง ด้ามทำด้วยไม้ขนาดสั้นพอมือกำใช้สับเนื้อและกระดูกหมูเป็นต้น. {จ. ปังตอ ว่า มีดที่เป็นแผ่น}. มีดปาดตาล น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปร่างคล้ายปลากราย ปลายแหลม สันหนา ด้ามทำด้วยไม้ยาวประมาณ ๑ คืบ ใช้ปาดงวงตาลหรืองวงมะพร้าว.มีดแป๊ะกั๊ก น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปแบนยาวมีดดาบหัวปลาซิว, ถ้าปลายมนแหลม เรียกว่า มีดดาบหัวปลาหลด, ถ้าปลายตัดขวาง เรียกว่า มีดดาบหัวตัด, ถ้าปลายแหลมตัดปลายสันเฉียงปัดไปทางปลายดาบ เรียก ประมาณ ๑ ศอก สันหนา ด้ามทำด้วยไม้ไผ่ยาวประมาณ ๓ ศอก ใช้เป็นอาวุธสำหรับทหารเดินเท้าในกองทัพสมัยโบราณ. มีดพก น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดหนายาวเรียวปลายแหลม มีคมด้านหนึ่งหรือทั้ง ๒ ด้าน ยาวประมาณ ๑ ฝ่ามือ ด้ามสั้นทำด้วยไม้ เขาสัตว์ หรืองา ใช้พกเป็นอาวุธ. มีดพับ น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดพับกลับเข้าไปซ่อนอยู่ในฝักซึ่งทำหน้าที่เป็นด้ามมีดอยู่ในตัวได้. มีดพับสปริง น. มีดพับที่มีสปริง มี ๒ ชนิด ชนิดหนึ่งเมื่อกดปุ่มหรือคานสปริงแล้วจึงจะง้างใบมีดออกหรือพับใบมีดเข้าร่องได้ กับอีกชนิดหนึ่ง เมื่อกดปุ่มหรือคานสปริงใบมีดจะดีดออกจากร่องหรือพับเข้าร่องได้. มีดสปริง น. มีดที่มีปุ่มสำหรับกดให้ใบมีดพุ่งออกมาหรือถอยกลับเข้าที่เดิมได้. มีดสองคม น. มีดขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายมีดพก แต่มีคมทั้ง ๒ ด้าน. มีดสั้น น. มีดขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายมีดพก แต่สันบางกว่า. มีดสับหมู น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าค่อนข้างหนายาวประมาณ ๑ คืบ ด้ามเป็นบ้องต่อออกไปจากตัวมีดขนาดพอมือกำ ถ้าเป็นแบบที่ใช้ในครัวมักทำสันงอนขึ้น และด้ามทำด้วยไม้. มีดเสียม น. มีดหัวเสียม. มีดเสือซ่อนเล็บ น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดแบนเรียวปลายแหลม ยาวประมาณครึ่งฝ่ามือ ชุดหนึ่งมี ๒ เล่ม ด้ามมีดทำเป็นท่อนสี่เหลี่ยมยาว มีช่องสำหรับสอดใบมีดอีกเล่มหนึ่งสวนเข้าไปเก็บไว้ได้มิดชิด มีดทั้ง ๒ เล่มเมื่อสอดใบมีดเข้าไปในด้ามของกันและกันแล้ว แลดูเหมือนไม้เหลี่ยมท่อนสั้น ๆ ใช้พกเป็นอาวุธ. มีดหมอ น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปร่างคล้ายมีดเหน็บ แต่โคนมีดมีชายแหลมโค้งออกจากคมเล็กน้อยใช้สำหรับประกอบในพิธีทางไสยศาสตร์. มีดหมู น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปสามเหลี่ยมชายธง ปลายแหลมสันตรงและหนา คมโค้งขึ้นไปจดปลาย ด้ามทำด้วยไม้สั้นขนาดพอกำ ใช้แล่เนื้อหมูตามเขียงหมู. มีดหวด น. มีดขนาดใหญ่ รูปเพรียวยาว ด้ามงอ ๆ สำหรับหวดหญ้า, พร้าหวด ก็เรียก. มีดหั่นยา น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวประมาณ ๑ คืบ ด้ามทำด้วยไม้ขนาดพอกำ ใช้หั่นใบยาสูบ. มีดหัวเสียม น. มีดขนาดกลาง ใบมีดปลายบนป้าน โคนแคบ ยาวประมาณ ๑ ศอก ด้ามทำด้วยไม้ยาว ๑ คืบ ใช้ถากหญ้าหรือขุดดินแทนเสียมได้, มีดเสียม หรือ พร้าเสียม ก็เรียก. มีดเหน็บ น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปร่างปลายแหลมกลางป่อง โคนแคบ สันค่อนข้างหนา ด้ามทำเป็นกั่นสอดติดกับด้ามไม้หรือทำเป็นบ้องติดอยู่ในตัวก็มี ปรกติสอดใบมีดไว้ในฝักซึ่งทำด้วยไม้หรือหวายสาน นิยมเหน็บเอวด้านหลังหรือด้านหน้า ในเวลาออกนอกบ้าน ใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง, มีดอีเหน็บ หรือ อีเหน็บ ก็เรียก. มีดเหลียน น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดแบน ปลายกว้างโคนแคบ สันหนาและโค้งดุ้งขึ้น โคนมีดทำเป็นบ้องหรือกั่นสอดติดกับด้ามไม้ยาว ใช้ถางป่า ตัดอ้อย หรือรานกิ่งไม้เป็นต้น, มีดอีเหลียน หรือ อีเหลียน ก็เรียก. มีดอีเหน็บ น. มีดเหน็บ. มีดอีเหลียน น. มีดเหลียน.มีดโอ น.มีดกราย.