[สัด, สัดตะ-] ว. เจ็ด. {ป.สตฺต: ส. สปฺต}. สัตตาห- [สัดตาหะ-] น. เจ็ดวัน. สัตตาหกรณียะ [-กะระนียะ, -กอระนียะ] น. กิจที่พึงทำเป็นเหตุให้ภิกษุออกจากวัดไปพักแรมในที่อื่นในระหว่างพรรษาได้ไม่เกิน ๗ วัน เช่นเพื่อไปพยาบาลภิกษุสามเณรหรือบิดามารดาที่ป่วยไข้หรือเพื่อบำรุงศรัทธาของทายก. สัตตาหกาลิก น. ของที่พระสงฆ์เก็บไว้ฉันได้ชั่วคราวเพียง ๗ วัน ได้แก่ เภสัชทั้ง ๕ คือ เนยใส เนยข้น นํ้ามัน นํ้าผึ้ง นํ้าอ้อย. {ป.}. สัตบริภัณฑ์, สัตภัณฑ์ ๑ [สัดตะบอริพัน, สัดตะพัน] น. ภูเขาที่ล้อมเป็นวงกลมรอบเขาพระสุเมรุเป็นชั้น ๆ รวม ๗ ชั้นสูงลดหลั่นกันลงมาตามลำดับชื่อภูเขาชั้นในที่สุดจากเขาพระสุเมรุออกมา คือ ยุคนธร อิสินธร กรวิก สุทัสนะ เนมินธร วินตกะ อัสกัณ ระหว่างภูเขาแต่ละชั้นมีทะเลสีทันดรคั่น. {ป. สตฺตปริภณฺฑ,สตฺตภณฺฑ}. สัตภัณฑ์ ๒ [-พัน] น. ชื่อเชิงเทียน ทำเป็นแผงรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วติดไม้กลึงเป็นเชิงเทียน ๗ เชิงกรอบมักทำเป็นรูปพญานาคเลื้อยลงมาคล้ายกรอบหน้าบัน. สัตม- [สัดตะมะ-] ว. ที่ ๗. {ป. สตฺตม}.สัตมวาร [-วาน] น. วันที่ครบ ๗, วันทำบุญครบ ๗ วันของผ้ตูาย. สตัมหาสถาน [สัดตะมะหาสะถาน] น.สถานที่ ๗ แห่งที่พระพุทธเจ้าเสวยวิมุติสุขภายหลังตรัสรู้. สัตโลหะ [สัดตะ-] น. โลหะ ๗ ชนิด คือ เหล็ก ๑ ปรอท ๑ ทองแดง ๑ เงิน ๑ และทองคำ ๑, เพียงนี้เรียกว่า เบญจโลหะ, ถ้าเติมอีก ๒ ชนิด คือ เจ้า ๑ {เป็นคำตัดมาจาก “เจ้าน้ำเงิน” ว่าเป็นแร่ชนิดหนึ่ง สีเขียวเป็นสีน้ำเงิน} และสังกะสี ๑ เรียกว่า สัตโลหะ, ถ้าเติมอีก ๒ ชนิด คือ ชิน ๑ และบริสุทธิ์ ๑ {คือทองแดงบริสุทธิ์} เรียกว่า นวโลหะ. {ตำราสร้างพระพุทธรูป}.สัตวาร น. สัปดาห์หนึ่ง, ๗ วัน. {ป. สตฺตวาร}. สัตสดก [-สะดก] น. หมวดละ ๗๐๐เช่น แล้วประจงจัดสัตสดกมหาทานเป็นต้นว่าคชสารเจ็ดร้อย {ม. ร่ายยาว ทานกัณฑ์}. {ป. สตฺตสตก}.