ความหมาย

• 
  

  [ทอระมาน] {แบบ} ว. ยังดำรงชีวิตอยู่. {ป.ธรมาณ}.

  
  
• สร้างรูปคำศัพท์ Save Image & Share

คำถัดไป:

• ธรรม ๑, ธรรม-, ธรรมะ - [ทำ, ทำมะ-] น. คุณความดี เช่น เป็นคนมีธรรมะ เป็นคนมีศีลมีธรรม: คำสั่งสอนในศาสนา เช่น แสดงธรรม ฟังธรรม ธรรมะของพระพุทธเจ้า: หลักประพฤติปฏิบัติในศาสนา เช่น ปฏิบัติธรรม ประพฤติธรรม: ความจริง เช่น ได้ดวงตาเห็นธรรม: ความยุติธรรม, ความถูกต้อง, เช่น ความเป็นธรรมในสังคม: กฎ, กฎเกณฑ์, เช่นธรรมะแห่งหมู่คณะ: กฎหมาย เช่น ธรรมะระหว่างประเทศ: สิ่งของ เช่น เครื่องไทยธรรม. {ส. ธรฺม: ป. ธมฺม}.ธรรมกถา น.การกล่าวธรรม, ถ้อยคำที่เป็นธรรม. {ส.: ป. ธมฺมกถา}. ธรรมกถึก น. เรียกพระที่เป็นนักเทศน์ผู้แสดงธรรม ว่าพระธรรมกถึก. {ป. ธมฺมกถิก}. ธรรมกาม น. ผู้ใคร่ธรรม, ผู้รักในธรรมะ. {ส.: ป. ธมฺมกาม}.ธรรมกาย น. "กายคือธรรม" ได้แก่ พระบริสุทธิคุณ พระปัญญาธิคุณ และพระมหากรุณาธิคุณ: พระนามหนึ่งของพระพุทธเจ้า. {ส.: ป. ธมฺมกาย}. ธรรมการ น. กิจการทางศาสนา. ธรรมการย์ น. กิจอันเป็นธรรม, การกุศล, หน้าที่อันสมควร. ธรรมเกษตร น. แดนธรรม: คนมีใจกรุณา. {ส.}. ธรรมขันธ์ น. หมวดธรรม, กองธรรม, เช่น ธรรมขันธ์ ๕ ได้แก่ สีลขันธ์ สมาธิขันธ์ ปัญญาขันธ์ วิมุตติขันธ์ วิมุตติญาณทัศนขันธ์: ข้อธรรม {กำหนดข้อธรรมในพระไตรปิฎกว่ามี ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์}. {ส. ธรฺม + ป.ขนฺธ}. ธรรมคุณ น. ชื่อบทแสดงคุณของพระธรรมมีบาลีขึ้นต้นว่า สฺวากฺขาโต และลงท้ายว่า ปจฺจตฺตํเวทิตพฺโพ วิญฺญูหิ. {ส.: ป.ธมฺมคุณ}. ธรรมจรณะ, ธรรมจรรยา น. การประพฤติถูกธรรม. {ส.}. ธรรมจริยา น. การประพฤติเป็นธรรม, การประพฤติถูกธรรม. {ส. ธรฺม + ป. จริยา}. ธรรมจักร น. ชื่อปฐมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่พระเบญจวัคคีย์ เรียกเต็มว่า ธัมมจักกัปปวัตนสูตร: แดนธรรม: เครื่องหมายทางพระพุทธศาสนา เป็นรูปวงล้อมี ๘ ซี่บ้าง ๑๒ ซี่บ้างจัดเป็นอุเทสิกเจดีย์. {ส.}. ธรรมจักษุ น. ดวงตาคือปัญญาที่รู้เห็นธรรม. {ส.}. ธรรมจาคะ น. การละธรรม, การละเมิดศาสนา, การทิ้งศาสนา. {ส. ธรฺม +ป. จาค}. ธรรมจารี น. ผู้ประพฤติธรรม. {ป. ธมฺมจารี: ส. ธรฺมจารินฺ}. ธรรมจินดา น. การพิจารณาธรรม. ธรรมเจดีย์ น. คัมภีร์ที่จารึกพระธรรม เช่น พระไตรปิฎก, เจดีย์ที่บรรจุพระธรรมที่มักจารลงบนใบลาน. ธรรมชาติ น. สิ่งที่เกิดมีและเป็นอยู่ตามธรรมดาของสิ่งนั้น ๆ, ภาพภูมิประเทศ. ว. ที่เป็นไปเองโดยมิได้ปรุงแต่ง เช่น สีธรรมชาติ. ธรรมฐิติ น. "การตั้งอยู่แห่งความจริงแท้", การดำรงอยู่แห่งความจริงแท้ คือ สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ สิ่งทั้งปวงเป็น อนัตตา. {ป. ธมมฺ ฐิิติ : ส.ธรมฺ สถิติ }. ธรรมดา น. อาการหรือความเป็นไปแห่งธรรมชาติ เช่น การกินการถ่ายเท การสืบพันธุ์ และการเสื่อมสลาย. ว. สามัญ, พื้น ๆ, ปรกติ, เช่น เป็นเรื่องธรรมดา. {ส. ธรฺมตา: ป. ธมฺมตา}. ธรรมทรรศนะ น. ความเห็นชัดเจนในธรรม. {ส.}. ธรรมธาดา น. ผู้ทรงธรรม เช่น สมเด็จพระบรมธรรมธาดามหาสัตว์ {ม. ร่ายยาว วนปเวสน์}. ธรรมธาตุ น. "การทรงอยู่แห่งความจริงแท้", การดำรงอยู่แห่งความจริงแท้ คือ สังขารทั้งปวงไม่เที่ยงสังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ สิ่งทั้งปวงเป็นอนัตตา. {ส.: ป. ธมฺมธาตุ}. ธรรมนาถ น. ผู้เป็นที่พึ่งทางธรรม, ผู้รักษากฎหมาย. {ส.}. ธรรมนิตย์ น. ผู้เที่ยงธรรม. {ส.}. ธรรมนิยม น. ความประพฤติที่มีธรรมเป็นที่ตั้ง. ธรรมนิยาม น. "การกำหนดแน่นอนแห่งความจริงแท้", การดำรงอยู่แห่งความจริงแท้ คือ สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ สิ่งทั้งปวงเป็นอนัตตา. {ส.: ป. ธมฺมนิยาม}. ธรรมนิเวศ น. การเข้าประพฤติธรรม, การเข้าศาสนา. ธรรมนูญ {กฎ} น. กฎหมายที่จัดระเบียบองค์กร เช่น ธรรมนูญศาลทหาร พระธรรมนูญศาลยุติธรรม. ธรรมเนียม [ทำ-] น. ประเพณี, แบบแผน, แบบอย่าง. ธรรมเนียมประเพณี น. ประเพณีเกี่ยวกับเรื่องธรรมดาสามัญ ถ้าฝ่าฝืนก็ไม่ถือว่าผิดหรือชั่ว. ธรรมบท น. ข้อแห่งธรรม, ชื่อคาถาบาลีคัมภีร์หนึ่งในขุทกนิกายแห่งพระสุตตันตปิฎก.ธรรมบาล น. ผู้รักษาธรรม, ผู้ป้องกันพระศาสนา. {ส.: ป. ธมฺมปาล}. ธรรมบิฐ น. ธรรมาสน์. {ป. ธมฺม + ปีฐ}. ธรรมปฏิรูป, ธรรมประติรูป น. คำสอนที่ไม่ใช่คำสอนของพระพุทธเจ้า, เรียกเต็มว่าสัทธรรมปฏิรูป.ธรรมปฏิสัมภิทา น. ปัญญาอันแตกฉานในธรรม คือ ความเข้าใจสาวหาเหตุในหนหลัง, ความเข้าใจถือเอาใจความแห่งอธิบายนั้น ๆ ตั้งเป็นกระทู้หรือหัวข้อขึ้นได้, เป็นธรรมข้อ ๑ ในปฏิสัมภิทา ๔ คือ ๑. อรรถปฏิสัมภิทา ๒. ธรรมปฏิสัมภิทา ๓. นิรุตติปฏิสัมภิทา ๔. ปฏิภาณปฏิสัมภิทา. {ป.}. ธรรมยุติกนิกาย น. ชื่อคณะสงฆ์นิกายหนึ่ง, คู่กับมหานิกาย, เรียกสั้น ๆ ว่า ธรรมยุต. ธรรมยุทธ์ น. การรบกันในทางธรรม คือ รบกันในทางแข่งขันสร้างสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ถ้าใครสร้างได้แล้วก่อนก็ชนะ. {ส.}. ธรรมรัตน์ น. แก้วคือธรรม. {ส.: ป. ธมฺมรตน}. ธรรมราชา น. พระราชาแห่งธรรม คือ พระพุทธเจ้า, พระราชาผู้ทรงธรรม, ชื่อหนึ่งของพญายม. ธรรมวัตร น. ลักษณะเทศน์ทำนองธรรมดาอย่างหนึ่งที่แสดงอยู่ทั่วไป ไม่ใช่ทำนองแบบเทศน์มหาชาติ. ธรรมศาสตร์ {โบ: กฎ} น. ความรู้เกี่ยวกับหลักกฎหมายทั่วไป: คัมภีร์กฎหมายเก่าของอินเดีย, คัมภีร์อันเป็นต้นกำเนิดแห่งกฎหมาย, พระธรรมศาสตร์ ก็เ็รียก. ธรรมสถิติ น. "การตั้งอยู่แู ห่งความจริงแท้", การดำรงอยู่แห่งความจริงแท้ คือ สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ สิ่งทั้งปวงเป็นอนัตตา. {ส.: ป.ธมฺมฐิติ}. ธรรมสภา น. ที่ประชุมฟังธรรม. {ส.: ป.ธมฺมสภา}. ธรรมสังคีติ น. การสังคายพระธรรมวินัย. {ส. ธรฺม + สํคีติ: ป. ธมฺมสงฺคีติ}. ธรรมสังเวช น. ความสังเวชโดยธรรม เมื่อเห็นความแตกดับของสังขาร {เป็นอารมณ์ของพระอรหันต์}. {ป. ธมฺมสํเวค}. ธรรมสากัจฉา น. การสนทนาธรรม. {ป.ธมฺมสากจฺฉา}. ธรรมสามิสร [-สามิด] น. ผู้เป็นใหญ่ด้วยความเป็นเจ้าของธรรม, พระพุทธเจ้า. ธรรมสามีน. ผู้เป็นเจ้าของธรรม หมายถึง พระพุทธเจ้า. {ป. ธมฺมสามิ}. ธรรมสาร น. สาระแห่งธรรม, แก่นธรรม.ธรรมะธัมโม ว. เรียกคนที่เคร่งครัดในศาสนา ว่า คนธรรมะธัมโม. ธรรมันเตวาสิก [ทำมัน-] น. อันเตวาสิก {ศิษย์} ผู้เรียนธรรมวินัย. {ส.: ป. ธมฺมนฺเตวาสิก}. ธรรมาทิตย์ [ทำมา-] น. อาทิตย์แห่งธรรม หมายถึง พระพุทธเจ้า. {ส.}. ธรรมาธรรม [ทำมา-] น. ธรรมและอธรรม, ความถูกและความผิด, ยุติธรรมและอยุติธรรม. {ส.: ป.ธมฺมาธมฺม}. ธรรมาธิปไตย [ทำมาทิปะไต, ทำมาทิบปะไต] น. การถือธรรมเป็นใหญ่, การถือความถูกต้องเป็นหลัก. {ป. ธมฺมาธิปเตยฺย: ส. ธรฺมาธิปตฺย}. ธรรมา-ธิษฐาน [ทำมาทิดถาน, ทำมาทิดสะถาน] ว. มีธรรมเป็นที่ตั้ง ที่ยกหลักธรรมหรือสิ่งที่เป็นนามธรรมล้วน ๆ ขึ้นมาอ้างหรืออธิบาย, คู่กับ บุคลาธิษฐาน. {ส.: ป.ธมฺมาธิฏฺฐาน}. ธรรมานุธรรมปฏิบัติ [ทำมา-] น. การประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรม, การประพฤติความดีสมควรแก่ฐานะ. ธรรมานุสาร [ทำมา-] น. ความถูกตามธรรม, ทางหรือวิธีแห่งความยุติธรรม, ความระลึกตามธรรม. {ส.: ป. ธมฺมานุสาร}. ธรรมาภิมุข [ทำมา-] ว. หันหน้าเฉพาะธรรม, มุ่งแต่ยุติธรรม. {ส.:ป.ธมฺมาภิมุข}. ธรรมาภิสมัย [ทำมา-] น. การตรัสรู้ธรรม, การสำเร็จมรรคผล. {ส.: ป. ธมฺมาภิสมย}.ธรรมายตนะ [ทำมายะตะนะ] น. แดนที่ต่อคือ ธรรมารมณ์, แดนที่ต่อกับใจ ได้แก่อารมณ์ที่ใจรู้ หรือเรื่องที่ใจรู้. {ป. ธมฺมายตน}. ธรรมารมณ์ [ทำมา-] น. อารมณ์ที่ใจรู้, อารมณ์ที่เกิดทางใจ. {ป. ธมฺมารมฺมณ}.ธรรมาสน์ [ทำมาด] น. ที่สำหรับพระภิกษุสามเณรนั่งแสดงธรรม. {ส.}. ธรรมิก, ธรรมิก- [ทำมิก, ทำมิกกะ-] ว. ประกอบในธรรม, ประพฤติเป็นธรรม,ทรงธรรม, เช่น ธรรมิกราช สหธรรมิก. {ส.: ป. ธมฺมิก}.

• ธรรม ๒ - คำประกอบท้ายคำที่เป็นนามธรรม เมื่อประกอบแล้วมีความหมายไม่ต่างไปจากคำศัพท์เดิม เช่น วัฒนธรรม อารยธรรม.

• ธรรม ๓ - น. สมณศักดิ์พระราชาคณะ สูงกว่าชั้นเทพตํ่ากว่าชั้นหิรัญบัฏ เรียกว่า ชั้นธรรม เช่น พระธรรมโกศาจารย์ พระธรรมเจดีย์.

• ธรรมกรก - {โบ} น. ธมกรก.

• ธรรมันเตวาสิก - ดู ธรรม ๑, ธรรม-, ธรรมะ.