[พฺรม, พฺรมมะ-] น. ชื่อพระเป็นเจ้าผู้สร้างโลกตามศาสนาพราหมณ์, เทพในพรหมโลกจำพวกมีรูป เรียก รูปพรหม มี ๑๖ ชั้น จำพวกไม่มีรูปเรียก อรูปพรหม มี ๔ ชั้น ตามคติพระพุทธศาสนา, ในบทกลอนใช้ว่า พรหมัน พรหมา พรหมาน หรือ พรหมาร ก็มี: ผู้มีพรหมวิหารทั้ง ๔ {เช่น บิดามารดามีพรหมวิหารทั้ง ๔ ต่อบุตร ได้ชื่อว่า เป็นพรหมของบุตร}. {ป., ส.พฺรหฺม}. พรหมกาย น. พระกาย {คือ รูปกาย นามกาย} ประเสริฐ, พระนามของพระพุทธเจ้า. พรหมโคละ [-โคละ] น. จักรวาล. {ส.}. พรหมจรรย์ น. การศึกษาปรมัตถ์, การศึกษาพระเวท: การถือพรตบางอย่าง เช่น เว้นเมถุนเป็นต้น, การบวชซึ่งเว้นเมถุนเป็นต้น. {ส.}. พรหมจักร น. จักรวาล: คำสอนของพระพุทธเจ้า. {ส.: ป.พฺรหฺมจกฺก}. พรหมจาริณี น. หญิงที่ยังบริสุทธิ์. {ป.}. พรหมจารี น. ผู้ศึกษาปรมัตถ์, นักเรียนพระเวท: ผู้ถือพรตบางอย่าง เช่นเว้นเมถุนเป็นต้น, ในพระพุทธศาสนาหมายเอาผู้ตั้งอยู่ในธรรม มีเว้นจากเมถุนเป็นต้น เช่นภิกษุ: หญิงที่ยังบริสุทธิ์. {ป.: ส. พฺรหฺมจารินฺ}. พรหมชาติ น. ชื่อตำราหมอดู. พรหมทัณฑ์ น. ตามศาสนาพราหมณ์หมายความว่า “ไม้พระพรหม” ชื่อศัสตรากายสิทธิ์ชนิดหนึ่ง: การสาปแห่งพราหมณ์: โทษอย่างสูง คือห้ามไม่ให้ใคร ๆ พูดด้วยในหมู่สงฆ์ด้วยกัน. {ป., ส.}. พรหมไทย น. ที่ดินซึ่งพระเจ้าแผ่นดินพระราชทานแก่พราหมณ์และยกเว้นภาษีอากร: ของที่บิดามารดาให้. พรหมธาดา น. พระพรหมผู้สร้าง. พรหมนิมิต น. ชื่อท่ารำแบบหนึ่ง โดยมือทั้งสองพนมมือระหว่างอก ลำตัวตั้งตรง หน้าตรง. พรหมบถ น. ทางไปสู่พระพรหม, ทางไปสู่ความดีสูงสุด. {ส.}. พรหมบท น. ที่อยู่ของพระพรหม: ตำแหน่งพราหมณ์. {ส.}. พรหมบริษัท น. ชุมนุมพระพรหม, ชุมนุมพราหมณ์. {ส.}. พรหมบุตร น. พราหมณ์, ลูกพราหมณ์. {ส.}. พรหมปุโรหิต น.พราหมณ์ชั้นสูง: ชื่อพรหมหมู่หนึ่งอยู่ในสวรรค์อันสูงกว่าชั้นพรหมปาริสัช: ชื่อคัมภีร์แพทย์ว่าด้วยต้นเหตุที่มนุษย์เกิด. {ส.}. พรหมพักตร์ น. ยอดเครื่องสูงหรือยอดสิ่งก่อสร้างที่เป็นหน้าพรหม ๔ ด้าน.พรหมพันธุ์ น. “วงศ์พรหม” คือพราหมณ์โดยตระกูล คือ พราหมณ์เลว. {ส.}. พรหมภูติ [พฺรมมะพูติ] น. เวลาสนธยา, เวลาขมุกขมัว, โพล้เพล้. {ส.}. พรหมยาน น. ยานที่นำไปสู่ความเป็นพรหม คือการบริจาคอันยิ่งใหญ่ เช่น บุตรทารทาน. {ป.}. พรหมเรขา, พรหมลิขิต [พฺรมมะ-, พฺรม-] น. อำนาจที่กำหนดความเป็นไปของชีวิต {ถือกันว่าพระพรหมเขียนไว้ที่หน้าผากของเด็กซึ่งเกิดได้ ๖ วัน}. {ส.}. พรหมโลก [พฺรมมะ-] น. โลกของพระพรหม: ภูมิเป็นที่สถิตของพระพรหม. พรหมฤษี น. ฤษีที่เป็นพราหมณ์โดยกำเนิด. พรหมวิหาร [พฺรมมะ-, พฺรม-] น. ธรรมของพรหมหรือของท่านผู้เป็นใหญ่ มี ๔ คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา. {ป.}. พรหมศร น. ชื่อกาบกระหนกชนิดหนึ่ง ที่ประกอบกับโคนเสา เช่น เสาบุษบก มีลักษณะคล้ายอินทรธนูละคร เรียกว่า กาบพรหมศร. พรหมสี่หน้า [พฺรม-] น. ชื่อกระบวนมวยท่าหนึ่ง: ชื่อท่ารำท่าหนึ่งในแม่ท่า มือทั้งสองยกหงายขึ้นระดับแง่ศรีษะ แขนตั้งฉากกับศอก. พรหมสูตร น. ด้ายที่สวมสะพายแล่ง เป็นเครื่องหมายของพราหมณ์, สายธุรำของพราหมณ์. {ส.}. พรหมโองการน. ชื่อไม้ทำรูปเหมือนใบมะตูมติดที่โรงพิธี. พรหมัญตา [พฺรมมันยะ-] น. ความเป็นผู้เกื้อกูลแก่พราหมณ์. {ป.}. พรหมา [พฺรมมา] น. พรหม. พรหมาณฑ์ [พฺรมมาน] น. จักรวาล, โลก. {ส.}. พรหมาสตร์ [พฺรมมาด] น. ชื่อศรเล่มหนึ่งของพระราม. {ส.}. พรหมินทร์ [พฺรมมิน] น. พรหมผู้เป็นใหญ่. {ส.}. พรหเมนทร์, พรหเมศวร [พฺรมเมน,พฺรมเมสวน] น. พระพรหมผู้เป็นใหญ่. {ส.}.